तुमचे घर ‘डिझाइन’ करणे महत्त्वाचे का आहे?

आपल्या सर्वांच्या आत एक कहाणी दडलेली आहे, ती सांगायची वाट पाहत आहे. आपण करत असलेल्या सर्व छोट्या छोट्या निवडींद्वारे हे ऐकले जाऊ शकते. आपले कपडे, आपले अन्न, आपले उत्सव, अगदी ज्या गोष्टी आपण ठेवायचे ठरवतो आणि ज्या गोष्टी आपण फेकून देतो. आणि हे सर्व आपल्या घरात घडते. तर आमची कहाणी शब्दशः धारण करणारी जागा फक्त बाहेरून चांगली दिसणे पुरेसे आहे का? प्रत्येक घरात या जिव्हाळ्याच्या क्षणांचे वेगवेगळे छोटे खिसे असतात. योग्य प्रकारे डिझाइन केल्यावर, हे खिसे तुमच्या ओळखीची पाने बनू शकतात. आणि तुमच्या जगण्याच्या मार्गापेक्षा तुमची ओळख व्यक्त करण्याचा आणखीन कोणता चांगला मार्ग असू शकतो? तिथेच आर्किटेक्टची भूमिका साकारली जाते.

एक आर्किटेक्ट केवळ तुमच्या चार खोल्यांसाठीच सौंदर्यदृष्ट्या सुखकारक उंची बनवत नाही. त्याचे काम त्यापेक्षा ही जास्त वैयक्तिक असते. अनेकदा क्लायंटचे ब्रीफ घेताना, आर्किटेक्टला क्लायंटने आधीच विचारलेल्या खोल्यांचे खरे आकार आणि संख्या याची जाणीव असते. मग या लांबलचक चर्चा कशासाठी?

सर्वात पहिली गोष्ट जी एक आर्किटेक्ट शोधतो ती म्हणजे जागेचे नियोजन. बाहेरून सुंदर दिसणे आवश्यक असले तरी, घराच्या आतील मोकळ्या जागानी एकमेकांशी समक्रमित पद्धतीने कार्य करणे अधिक महत्त्वाचे आहे. एका चांगल्या डिझाइन केलेल्या बांधकामात, जागेचे नियोजन नसल्यास त्याच्या उंचीकडे देखील दुर्लक्ष केले जाऊ शकते. जेव्हा एखादा आर्किटेक्ट योग्य रित्या मोकळ्या जागेंचे नियोजन करतो तेव्हा त्या आपोआपच चांगल्या रीते प्रकाशमय आणि हवेशीर होतात. हे साध्य करण्याचे विविध मार्ग आहेत. भारताच्या संदर्भात, असा एक मार्ग म्हणजे जागांच्या मुख्य प्रवेशद्वाराचे मुख उत्तरेकडे किंवा पूर्व-पश्चिम दिशेला ठेवण्याचा. जास्त गरम होण्यापासून रोखण्यासाठी असे केले जाते, कारण उत्तर गोलार्धातील ठिकाणांना दक्षिणेकडून जास्तीत जास्त सौर विकिरण मिळते. चांगले वेंटिलेशन तयार करण्यासाठी खिडक्या बसवणे वाटते तितके सोपे काम नाही. त्यांचा आकार, दिशा आणि एकमेकांशी संबंधित प्लेसमेंट या सर्व गोष्टी एक आर्किटेक्ट जागेचे नियोजन करताना लक्षात ठेवेल.

एक आर्किटेक्ट बांधलेल्या प्लॉटचा किंवा बांधकामाचा प्रत्येक चौरस फूट वापरला जातोय की नाही याची खात्री करून घेईल. खराब डिझाइन केलेल्या जागांमध्ये अनेकदा निरुपयोगी कोपरे असतात जे अनावश्यक असतात. अशा अनेक घटनांमुळे तुम्ही स्व कष्टाने कमावलेल्या पैशाने खरेदी केलेल्या जमिनीचे वास्तविक एकूण वापरण्यायोग्य क्षेत्र कमी होते. हे टाळण्यासाठी आर्किटेक्टच्या अनेक वर्षांच्या डिझाइन अनुभवातून बनवलेली धोरणे आहेत आणि हे ज्ञान घरमालकांच्या फायद्यासाठी वापरण्याची जबाबदारी त्यांची आहे.

एखादे घर सुनियोजित असू शकते आणि ते चांगले दिसू शकते, परंतु जर ते स्थानिक हवामान लक्षात घेऊन तयार केले गेले नसेल, तर कालांतराने तिथे राहणे एक ओझे बनू शकते.एखादे घर जागेच्या बाहेर बांधले जाते तेव्हा एअर कंडिशनिंगचा खर्च, वापरलेले मटेरियल बदलणे, पूर येणे किंवा गळती होणे या सर्व गोष्टींचा त्रास होऊ शकतो. घराला साइड माप न मानता त्याच्या फायद्यासाठी स्थानिक हवामान परिस्थितीचा वापर करता येईल अशा पद्धतीने घराचे डिझाइन करणे देखील महत्त्वाचे आहे. मुसळधार पाऊस असलेल्या ठिकाणी वेंटिलेशनसाठी भरपूर प्रवेशद्वारे असणे आवश्यक आहे जेणेकरुन घर कोंदट होणार नाही, परंतु ही प्रवेशद्वारे संरक्षित करणे देखील आवश्यक आहे जेणेकरून पाणी घरात प्रवेश करणार नाही. या आणि इतर अनन्य उपायांसाठी आधीपासून नियोजन करणे आवश्यक आहे, जी पुन्हा आर्किटेक्टची जबाबदारी आहे.

मटेरियलच्या निवडींचाही घराच्या डिझाइनवर मोठ्या प्रमाणावर प्रभाव पडतो. आर्किटेक्ट्सना हे माहीत आहे की स्थानिक पातळीवर मिळविलेले मटेरियल खूपच स्वस्त असते आणि त्याला सहसा कुशल कामगारांची आवश्यकता नसते, कारण ते त्या परिसरात सामान्य असते. यामुळे खर्च मोठ्या प्रमाणात कमी होतो. योग्य मटेरियल वापरत नसल्यास तीव्र हवामान परिस्थितितील घरे समस्यांना बळी पडू शकतात. पूरप्रवण भागात बांधकामासाठी मातीचा उपयोग करणे शहाणपणाचे ठरणार नाही. त्याचप्रमाणे, जेथे मुसळधार पाऊस पडतो परंतु गरम देखील तितकेच होते अशा जागेंवर फ्लॅट RCC छप्परांचा वापर केल्याने खाली असलेल्या जागांमध्ये राहण्यास फारच गैरसोयीचे होऊ शकते. गळतीची समस्या देखील होऊ शकते. त्याचप्रमाणे, जाड भिंती आणि गरम ठिकाणी थंड मटेरियलचा उपयोग केल्याने आतील भाग थंड ठेवण्यास मदत होते. अशा प्रकारे, एक आर्किटेक्ट मटेरियलच्या योग्य निवडीबद्दल घरमालकाचे मार्गदर्शन करेल.

केवळ मटेरियलच नाही तर योग्य तंत्रज्ञानानेही घर अधिक चांगले बनवले जाऊ शकते. बांधकामात, बांधकामातील सर्वोत्तम तंत्रज्ञानाचा वापर करण्याची जबाबदारी आर्किटेक्टची असते. शक्य तितक्या जलद आणि स्वस्त मार्गाने घर बनवण्यासाठी उत्तम टूल्स, मशीनरी तसेच रणनीती बनविण्याच्या तंत्रांचा उपयोग केला पाहिजे. घराच्या आत, विजेचा कार्यक्षम वापर आगामी स्मार्ट टूल्सद्वारे नियंत्रित केला जाऊ शकतो. जलद-प्रगत जगात, घरमालकांना त्यांना मिळणाऱ्या या सर्व फायद्यांची जाणीव असणे कठीण आहे. त्यांच्या बदले एक आर्किटेक्ट ते काम हाती घेतो.

घराच्या डिझाइनमध्ये या पद्धती वापरण्याचा एकंदर परिणाम बांधकामाची देखभाल करणे खूप सोपे करते. त्याची किंमत काही वर्षांतून एकदाच मर्यादित होते, तसेच त्यांच्या घराची सतत दुरुस्ती होत राहिल्याने घर मालकाला होणारा मानसिक त्रासही कमी होतो. एकूणच बजेट कमी करण्यासाठी पद्धतशीर नियोजन फायदेशीर ठरू शकते. बर्‍याचदा, प्रायोगिक पद्धतींमुळे संसाधनाची जास्त/अपर्याप्त प्रमाणात किंवा संपूर्णपणे चुकीच्या संसाधनाची ऑर्डर करणे, बांधकाम पद्धतीत दोष उत्पन्न होणे इत्यादिसाठी अनावश्यक खर्च होतो. या सर्व घटकांमुळे एखादा प्रोजेक्ट आवश्यकतेपेक्षा अधिक महाग होऊ शकतो. अशा घटनांवर लक्ष वेधण्यासाठी या चुका टाळण्यासाठी अनेक वर्षांचा सराव लागतो. अशा प्रकरणांची जबाबदारी पूर्णपणे आर्किटेक्टच्या हातात असते. याची देखील खात्री करते की घरमालक कोणत्याही गोष्टीची चिंता न करता त्याचे घर जमिनी वरती बांधले जाताना पाहू शकतो.

अर्थात, आर्किटेक्टचे काम या घटकांच्या पलीकडचे असते. तुमच्या दैनंदिन जीवनातील लहान तपशील बाहेर आणणे आणि समजून घेणे हा त्यामागील उद्देश आहे ज्यामुळे तुमचे घर अशा जागेत बदलू शकेल जिथे तुम्ही आरामात राहू शकता. उदाहरणार्थ, ज्या व्यक्तीने त्याचे जीवन प्रकाशझोतात जगले आहे आणि ज्याला शेजाऱ्यांसोबत अधूनमधून मनापासून मनसोक्त गप्पा मारण्यास आवडते अशा व्यक्तीला एक भव्य व्हरांडा हवा असतो जिथे तो अशा बैठकींचे आयोजन करू शकेल. एकटेपणा पसंत करणार्‍या आणि गर्दीपासून दूर रहाणाऱ्या व्यक्तीला एक भव्य व्हरांडा देखील हवा असतो, परंतु स्वतःसाठी. ही एकच जागा दोन वेगवेगळ्या उद्देशांसाठी डिझाइन केल्याने त्यांच्या संबंधित घरांना एक वेगळेपणा मिळतो. खेड्यातील घरे त्यांच्या आसपासच्या परिसराशी त्यांच्या शहरी भागांपेक्षा जास्त संपर्कात रहातात. देशाच्या काही भागात, स्वयंपाकघर ही महिलांसाठीची एक जागा आहे. मग अशा जागा घराच्या आत इतक्या दूर असण्यात अर्थ नाही की त्यांचे एकत्र येणे घरातील इतर कामांमध्ये व्यत्यय आणेल. तरीही, जागा बाहेरच्या माणसांसाठी खुली नाही, म्हणून तिला अजूनही प्रायव्हसीच्या सीमा राखण्याची गरज आहे. दुसरीकडे, शहरी स्वयंपाकघरे अशा बंद जागा आहेत, ज्या केवळ घरात राहणाऱ्या कुटुंबांनाच पुरतात.त्यामुळे जेव्हा घरांसाठी प्रत्येक जागेचा वापर वेगवेगळा असतो, तेव्हा त्यांची डिझाइन ही बांधकाम प्रक्रियेचा एक महत्त्वाचा भाग असायला हवी.

आर्किटेक्ट हे सर्व पर्सनल टच जोडण्यासाठी क्लायंटच्या गरजांचा आढावा घेतो, आणि अन्यथा मृत असलेल्या जागेला जीवंत करतो. तुमच्या घरामागील अंगणातील तुटलेल्या भिंतीवरून रोज सकाळी दूधवाल्याकडून ताजे दूध घेणाऱ्या आणि तिला ते पुढे चालू ठेवता यावे म्हणून नवीन भिंतीच्या डिझाइनमध्ये एक छोटीशी खिडकी जोडणाऱ्या तुमच्या आईची तेवढी गोष्ट ते ऐकतात.

Visava संपूर्ण स्क्रीनवर तेच करेल. अशा प्रकारचे तंत्रज्ञान आपल्या यूजरला प्रदान करणारे पहिले डिजिटल प्लॅटफॉर्म असल्याने, ते घर बांधण्याची किरकोळ गोष्ट समजून घेण्याच्या प्रक्रियेला गेमसारखे काहीतरी बनवेल. ते एका आर्किटेक्टचे सर्व फायदे प्रदान करेल आणि तरीही ज्यांना उपयोग करता येत नाही त्यांच्यासाठी ही प्रक्रिया परवडणारी ठेवेल. फक्त काही गंभीर इनपुटच्या आधारे, अपेक्षित घरमालकासाठी सर्वात अनोखे उपाय शोधण्यासाठी Visavaचे तंत्रज्ञान विकसित केले गेले आहे. स्वतःचे घर घेणे हे आपल्या देशातील लाखो लोकांचे स्वप्न आहे. प्रत्यक्षात ते बनवण्याचे अवघड काम अनेकदा त्यांच्यासाठी कठीण होऊन बसते. Visava द्वारे, आम्हाला आशा आहे की हे कार्य अधिक सोपे होईल, तसेच प्रत्येकाला त्यांचे म्हणणे मांडता येईल याची खात्री करून घेतली जाईल.